CÓ PHẢI TA NÊN TIN NHỮNG GÌ MẮT NHÌN THẤY?
Ngày xửa ngày xưa, trong một thế giới 2d có một đôi bạn thân, đó là hình vuông và hình tròn. Một ngày kia hình tròn bỏ đi mà không nói lời từ biệt với hình vuông.
Hình vuông đau khổ vì sự ra đi của người bạn thân, nhưng bỗng một ngày hình cầu xuất hiện. Hình vuông vẫn giữ cái nhìn của thế giới 2d và nghĩ rằng hình cầu chính là hình tròn, người bạn thân của mình.
Ai là người mù?
Câu chuyện xảy ra vào mùa xuân năm ngoái, khi tôi quyết định tận dụng kì nghỉ sau kỳ học mùa xuân của mình ở quê và gặp được một anh Tây có khả năng chém tiếng Việt ở level bá đạo. Và dưới đây là trích đoạn cuộc nói chuyện của hai anh em:
- Em chắc đã nghe kể về câu chuyện thầy mù xem voi rồi.
- Anh đang nói về chuyện 5 hay 6 ông thầy mù đi sờ voi và mỗi ông kết luận một kiểu phải không?
- Ừ, về cá nhân anh rất thích câu truyện cổ này của Việt Nam, em nghĩ sao về nó?
- Theo em, nó dạy ta phải có cái nhìn tổng quan trên nhiều mặt để có được kết luận chính xác nhất, giống như trong câu chuyện con voi đầy đủ là tập hợp của tất cả các bộ phận mà mấy ông mù đó sờ thấy. Ngoài ra phải biết bỏ qua những định kiến thì mới có thể thoát ra được cái nhìn thiển cận của cá nhân.
- Vậy sao? Thế làm sao em nghĩ mấy ông mù không thể thấy tất cả toàn diện của một con voi và sao em biết em đã nhìn ra tổng thể của con voi?
- Thế này nhé, các ông ấy có bốn giác quan, em có năm giác quan, nhiều hơn các ông ấy đôi mắt. Nên em nhìn thấy toàn bộ con voi, còn các ông ấy thì không. Hiểu rồi, vậy là khi có một sinh vật phát triển hơn chúng ta và nó có 6 giác quan thì nó sẽ “nhìn” ra con voi đầy đủ hơn chúng ta?
Hình vuông đau khổ vì sự ra đi của người bạn thân, nhưng bỗng một ngày hình cầu xuất hiện. Hình vuông vẫn giữ cái nhìn của thế giới 2d và nghĩ rằng hình cầu chính là hình tròn, người bạn thân của mình.
Ai là người mù?
Câu chuyện xảy ra vào mùa xuân năm ngoái, khi tôi quyết định tận dụng kì nghỉ sau kỳ học mùa xuân của mình ở quê và gặp được một anh Tây có khả năng chém tiếng Việt ở level bá đạo. Và dưới đây là trích đoạn cuộc nói chuyện của hai anh em:
- Em chắc đã nghe kể về câu chuyện thầy mù xem voi rồi.
- Anh đang nói về chuyện 5 hay 6 ông thầy mù đi sờ voi và mỗi ông kết luận một kiểu phải không?
- Ừ, về cá nhân anh rất thích câu truyện cổ này của Việt Nam, em nghĩ sao về nó?
- Theo em, nó dạy ta phải có cái nhìn tổng quan trên nhiều mặt để có được kết luận chính xác nhất, giống như trong câu chuyện con voi đầy đủ là tập hợp của tất cả các bộ phận mà mấy ông mù đó sờ thấy. Ngoài ra phải biết bỏ qua những định kiến thì mới có thể thoát ra được cái nhìn thiển cận của cá nhân.
- Vậy sao? Thế làm sao em nghĩ mấy ông mù không thể thấy tất cả toàn diện của một con voi và sao em biết em đã nhìn ra tổng thể của con voi?
- Thế này nhé, các ông ấy có bốn giác quan, em có năm giác quan, nhiều hơn các ông ấy đôi mắt. Nên em nhìn thấy toàn bộ con voi, còn các ông ấy thì không. Hiểu rồi, vậy là khi có một sinh vật phát triển hơn chúng ta và nó có 6 giác quan thì nó sẽ “nhìn” ra con voi đầy đủ hơn chúng ta?
Tư duy phản biện là gì?
“Tư duy phản biện là một quá trình tư duy biện chứng gồm phân tích và đánh giá một thông tin đã có theo các cách nhìn khác cho vấn đề đã đặt ra nhằm làm sáng tỏ và khẳng định lại tính chính xác của vấn đề. Lập luận phản biện phải rõ ràng, lôgíc, đầy đủ bằng chứng, tỉ mỉ và công tâm”.
Áp dụng tư duy phản biện
Muốn áp dụng được tư duy phản biện, bạn không thể không trang bị cho mình những câu hỏi phản biện. Dưới đây là một số câu hỏi bạn có thể áp dụng trong quá trình phản biện hay tự phản biện, lưu ý đây chỉ là những câu hỏi phổ thông nhất và không thể sử dụng cho tất cả mọi tình huống.
- Tại sao lại đưa ra được kết luận đó?
- Dựa vào đâu mà bạn có khẳng định điều đó?
- Bạn lấy thông tin này từ đâu?
- Tại sao điều này lại quan trọng?
- Điều gì có thể giải thích cho hiện tượng này?
- Còn những phương án nào khác, làm thế nào để tốt hơn nữa?
Hãy thường xuyên rèn luyện kỹ năng phản biện và đừng quên áp dụng đúng câu hỏi vào đúng lúc, đúng chỗ, đúng tình huống bạn nhé.
Nguồn: Kỹ năng tư duy
Bài viết cùng loại
- Đứng trên đôi chân của chính mình
- Phụ nữ hiện đại
- Vượt qua nỗi sợ mang tên Body Shaming
- Làm thế nào để phát triển tự nhận thức?
- Tầm quan trọng của tự nhận thức
- Những cuốn sách về nghệ thuật lãnh đạo phần 2
- Những cuốn sách về nghệ thuật lãnh đạo phần 1
- Làm sao để trông tự tin hơn?
- Làm cách nào để chủ động hơn
- 8 thói quen giúp bạn làm việc hiệu quả phần 2